مساله رمان، به واسطه چینش اجزاء و عناصر موجود، روایت فقر و آگاهی است. فقری که که از عدم آگاهی حاصل شده و فضای جامعه دهه 20 شمسی را تصویر کرده و التهاب سیاسی متاثر از تلاش برای ملی شدن صنعت نفت را پیش چشم مخاطب می­گذارد و به نوعی روی صندلی ضداستعماری ایستاده تا فقر همسایه­ ها را که نمایندگی توده ­های مردم را می­کنند و اسباب رسوخ جهل نسبت به مسائل و ریشه مشکلات شده را به انگشت اشاره نشان دهد.

این مجموعه را شاید بتوان ادامه راه ناصر تقوایی در مجموعه داستان تابستان همان سال دانست. داستان‌های این دو مجموعه که به فاصله تقریبی سی سال از هم نوشته شده از نظر مولفه‌های اقلیمی و کارکردی بسیار به هم نزدیک و هر دو مجموعه تقریباً وقایع کارگری در شرکت‌های نفتی جنوب را در حوالی سالهای دهه سی روایت می‌کنند.

به دیار غربت می رود و چه اسمی درست‌تر از غربت برای یک ایلیاتی. بهمن‌بیگی خود در وصف چگونه دل‌زده شدن از فرنگ چنینی می گوید: «من اهل گفت و شنود بودم. طنزها و شوخی‌هایم در ایل خریدار داشت. کسانم و دوستانم چشم از دهانم برنمی‌داشتند ولی در طول این خیابان‌های طویل یک گوش شنوا نمی‌یافتم.» همین نیاز به معاشرت محبت آمیز او را به وطن باز می‌گرداند و اینبار با فکر ساختن و تغییر دادن، که فقط یک اندیشه خام نیست، بلکه چنان برایش تلاش می‌کند که آن را به خوبی ثمر می‌نشاند . اگر قره قاج نبود، و محمدبهمن بیگی را…

ناظران باید بتوانند هر رفتاری را به محک قانون اخلاقی درون خویش بسنجند. چرا که به گفته #امانوئل_کانت “اگر معیار بازپسینی برای اخلاق نداشته باشیم، رفتار ما پذیرای هرگونه تباهی خواهدشد.” کانت مانند #ارسطو معلم اخلاق نیست. او فیلسوف اخلاق است. فیلسوف دچار تلاطم نمیشود و قوه ادراکش دستخوش عواطف نمیشود. اما کدام انقلاب اجتماعی است که زمام عواطف مردم را در اختیار نگیرد؟

نویسنده در حقیقت با چالش کشیدن عناصر سنتی داستان مانند شخصیت پردازی، حادثه، زاویه دید، طرح،پیرنگ،…همه تلاش خود را برای” ارائه روایتی از روند روایتگری” قرار می دهد و تعهد نوشتار عمده ترین مسئله نویسنده قرار می گیرد.