جانِ بیجان زخم شیر
در داستانهای صمد طاهری، طبیعت، اگر آن را حیوان و نبات تلقی کنیم، حتما نقشی بازی میکنند. از استعارهها، که مثلا چشمها را به بلبل و لیمو و چمن مانند میکند، تا وصفهای فضا که همه سرشار است از گیاهان و نام درختهای جنوبی، و حتی بازیگران قصهها، اسب و خروس و بلبل و سگ.
نگاه نویسنده به جریانات در محیطی است پر از گفتوشنود و توصیفاتی از بو و رنگ و صداها و حتی زمینی که بر آن راه میروند. صمد طاهری در کمتر قصه ای تنهاست. من و شاپور، من و سیامک، من و ثامر، من و اکبر، من و رضا، من و یدول، و من و یوسف. قصهها مردهای تنها دارند و عمههای تنها. قصهها گرمای جنوب دارند، شرجی دارند ، بوی ادویه دارند، شیرینی خرما دارند.
قصهی یوسف شاید تلخترین قصهی زخم شیر باشد هر چند هیچکدام از داستانها شیرین تمام نمیشود، حتی اگر به جایی شوخی اضافه میشود که بهنظر ناجورترین وصلهی این مجموعه است. شوخیها در همه داستانها از زبان یک نفرند. اسم آدمها عوض میشود اما نوع شوخیها نه. انگار همه از زبان یک آدم معین به قصه چسبانده شده است. باقی داستانها منحصرند به خودشان. در خود شکل میگیرند و در خود تمام میشوند. هرچند در قصههایی دلت میخواهد پیچیدگیها و نشیبوفرازها بیشتر شود و ماجرا کش بیاید اما نویسنده سریع تمامش میکند.
در مهمانی دوست داری بیشتر از مش لهراسب و برادرزادهی بیبتهاش بدانی، در دام مانده مرغی قصه ی سکوت بلقیس است که دوست داری شکسته شود، در نام آن پرنده چه بود دلت میخواهد کمی بیشتر از فکر و گرایش یوسف بدانی، خونی ریخته شده که هیچ معلوم نیست برای چیست. انگار نویسنده تصور کرده است تمام قضیه را میدانستی و آن شهر را و آن دوران را زندگی کردهای، اما تکهای از قصه برایت جا افتاده که حالا میخواهد تعریف کند، و با این ترتیب نگفتهها زیاد است. آن فضای ساخته شده و توصیفات و آدمها و مسیرها و … ظرفیت بیشتر گفتن دارند اما زود تمام میشوند.
زخم شیر، که به نظر میرسد بهترین داستان این مجموعه است و نام کتاب هم از آن برداشته شده. بهترین بودنش نه به این خاطر است که از جنگ گفته، بلکه به این دلیل است که شخصیت ننه در آن بهترین پرداخت و وصف را دارد و از همان ابتدا برای معرفیاش حرفهایی زده میشود و چیزهایی وصف میشود تا شکل بگیرد و قد و قامت پیدا کند و انتظارت از او بهجا باشد.
داستانهای کوتاه صمد طاهری هم دور است و هم نزدیک. از این جهت که شاید برای مرکزنشینان قابل تصور نباشد اما باورپذیر است. حتی آنجا که از نخلستانی متروک میگوید، آنگونه میگوید که بوی سیمهای در حال سوختن خوب بپیچد و تصویر گاو رنجور درست نقش بگیرد.

مشخصات کتاب
عنوان: زخم شیر
نویسنده: صمد طاهری
ناشر: ایماژ
شهر و سال: تهران، چاپ ششم، 1399
تعداد صفحات: 168 صفحه
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.